02 Temmuz 2004
Akşam Gazetesi
Efnan Atmaca
Bu yıl 75 yaşına giren Tenten'in 65 yıl önce yazılan 'Tenten, Siyah Altın' adlı macerasınınorijinal versiyonu gelecek hafta yayınlanacak. Tenten 1971'de değiştirilen maceranın orijinalinde Ortadoğu'da İngiliz, Arap ve Yahudiler ile petrol ve politik dengeler arasındaki bağlantıyı ortaya çıkarmaya çalışıyor.Bu yıl 75'inci yaşının çeşitli etkinliklerle kutlayan ve Steven Spielberg'in çok yakındabeyazperdeye aktarmak için hazırlıklarını sürdürdüğü Tenten'in bugüne kadar gizli kalmış albümünün orijinal versiyonu gelecek hafta yayımlanacak. Bu haber en çok 'Tentenofil' diye adlandırılan dünyanın en ünlü çizgi kahramanlarından Tenten hayranlarını sevindirdi. Çünkü 1971 yılında yeni versiyonuyla yayınlanan 'Tenten, Siyah Altın' adlı albümün orijinalini bulmak neredeyse imkansızdı.Bu albümün ilk versiyonunda ne olduğu, niye değiştiği ile ilgili sır perdesini ise bu hafta ParisMatch Dergisi'nde yayımlanan 'Tenten, Tehlikeli Bir Albümün Gizli Hikayesi' başlıklı haberaralıyor. Olivier Delcroix imzalı habere göre Herge 'Tenten, Siyah Altın' adlı macerayı yazmaya 12 Ekim 1939 yılında başladı. Yedi ay sonra tam 9 Mayıs'ta Herge ilk 28 sayfayı bitirip Tenten'i ıssız çöle gönderdi. Ancak 10 Mayıs'ta Almanya, Belçika'yı işgal etti ve o tarihten sonra ne çizgiromanın akıbeti ne de Herge hakkında bir bilgiye rastlandı.Herge 1948 yılında ilk kez Tenten'in bir macerasını yayımladı. Ancak bu dokuz yıl önce çizmeye başladığı albüm değildi. 'Tenten, Siyah Altın'ın ilk versiyonunu gelecek hafta yayımlamayı planlayan Casterman Yayınevi'nin Tenten uzmanı Etienne Pollet, Herge'nin bu davranışının nedenini "Çizer oğlunu çölden almaya karar verdi çünkü bu hikayenin sivri politik yönleri olduğunu fark etti. Bu bölüm bence Tenten'in maceraları arasında en ilgi çekici olanı. Çünkü Herge 1939'de çizmeye başlayıp 1948'de bitirdiği macerayı 1971'de yeniden çizmiş. Aynı şeyi üç kez çizmiş olması bir tesadüf değil. Çünkü Herge ilk iki versiyonda İngiliz, Arap ve Ortadoğu Yahudileri'yle ilgili gözlemlere yer vermiş. Zaten Tenten'i de Arabistan'a bu milletler, petrol ve politik dengeler arasındaki bağlantıyı ortaya çıkarması için yollamış' diyor. Haberde tarihi bağlantılardan yola çıkarak 1950 yılında da İsrail'in bu bölgede kurulduğu notu düşülüyor.
Herge Siyah Altın'daki entrikayı 50'li yılların sonunda tüm bu nedenlerden ötürü tekrar değiştirmeye karar verdi. Bu yıllarda yazdığı yeni senaryoda Suudi Arabistan yerine petrol ticaretinin merkezi ve Filistinliler'in göç merkezi olan Hayfa'ya gönderdi. Maceranın ilk iki ve son versiyonuyla ilgili en ilginç ipucunu veren çizim ise Tenten'in 1939 ve 1948'deki versiyonda İskoçlar'ın milli giysisi kilte benzer giysiler giymiş askerler tarafından göz altına alınmışken Irgoun komandoları tarafından aniden kaçırılıyor. Ancak 1971'deki çizimlerde Arap askerleri tarafından tutuklandığı ve yine onlar tarafından kaçırıldığı görülüyor. Üç versiyon arasındaki farklılıklar bunlarla da sınırlı değil. Ortadoğu'yla ilgili 65 yıl önce ilginç tespitler yapmış olan Herge daha o dönemde petrol savaşlarını gündeme getirmiş. Ancak 1971'de birçoğunu hasıraltı etmiş. Pollet "Bu albümü ilk versiyonu o dönemde bir devrim niteliği taşıyormuş. Belki Herge bugün yaşasaydı ve dünyada değişen dengeleri görseydi macerayı değiştirmiş olmaktan pişmanlık duyardı" diyor. Dergide dosya haberin devamında ise Frederic Encel'in 11 Eylül'le başlayıp, Afganistan ile Irak harekatlarıyla devam eden ve dünya düzenin değiştiren olaylar hakkındaki yorumun yer aldığı "Petrol, dinler üzerinden jeopolitik oyunlar" başlıklı haberi yer alıyor. Encel yazısında Tenten'i 2000'li yıllarda Irak'a yolluyor ve onun üzerinden yaşanan petrol savaşlarını anlatıyor.
http://www.aksam.com.tr/arsiv/aksam/2004/07/02/kultursanat/kultursanat1.html
